نگاهی به آداب و رسوم بزرگداشت عید سعید فطر در افغانستان
به گزارش خبرگزاری آوا، مسلمانان در افغانستان که همدوش با دیگر مسلمانان جهان در ماه مهمانی خدا از نعمت های بیگران باریتعالی بهره برده اند و دوری از گناه را تمرین کرده اند، بعد از طلوع آفتاب، با قلب هایی آکنده از ایمان و امید در محل ها و مراکز برپایی نماز عید فطر حضور می یابند و پیشانی بر زمین می گذارند و قدردان خالق هستی می شوند.
در روز عید فطر در افغانستان، مردم به دیدار بزرگ خاندان می روند و عید فطر را تبریک می گویند و طلب حلالیت می کنند.
در این روز کسانی که قبل از عید یکی از بستگان خود را از دست داده اند، پذیرای مردمانی هستند که برای دلداری به منزل آنها رفته اند.
کودکان و نوجوانان نیز در این روز فرخنده که لباس های نو و آراسته به تن دارند از عیدی فامیل، آشنایان و همسایگان بهره مند می شوند و در جشن های این عید اسلامی که از تعطیلات رسمی در افغانستان به شمار می رود و سه روز تعطیل است، شرکت می کنند.
در جای جای افغانستان صبح روز عید، مسلمانان با سرزدن آفتاب راهی عیدگاه ها و مصلی ها می شوند و در وحدتی کم نظیر با برپایی نماز عید فطر برای شادی از توفیق یافتن به انجام تکلیف، یکدیگر را در آغوش می گیرند و عید تبریکی می گویند.
رفت و آمد مسلمانان به خانه های یکدیگر، عیادت از مریض ها و بخشش به مستمندان از جمله آداب و رسوم عیدفطر در کشورمان است.
در ولایت های غربی کشورمان از جمله بادغیس ،هرات،غور و فراه شب عید فطر جایگاه خاصی برای خانواده عروس و دامادها دارد.
در هرات و درآخرین شب ماه رمضان (شب عید) با برپایی مهمانی و مراسم خاص، عیدی عروس توسط خانواده داماد اهدا می شود.
عیدی داماد نیز در روز های عید و بعد از دیدار وی با خانواده عروس داده می شود.
عیدی بردن برای نوعروس وفراهم کردن مواد خوراکی برای یک مهمانی بزرگ خویشاوندی در شب عید، به عهده خانواده داماد است .
مواردی چون دورۀ طولانی عید (عید فطر تا عید قربان ) برای زنان و رفتن دسته جمعی آنان به خانه های یکدیگر، اهدای شیرینی همراه با دستمال گلدوزی شده به مهمانان از جمله مراسم های عید فطر در ولایت های غربی کشورمان است.
دربعضی از ولسوالی های غرب کشورمان رفت وآمد زنان از روز عید فطر تا روز قبل از عید قربان ادامه دارد.
از رفتن مردم به مناطق خوش آب وهوا، دید وبازدید، برگزاری مسابقات کشتی و غله جنگی نیز به عنوان رسوم عمده مردم این منطقه یاد می شود.
در غرب کشورمان دو، سه شب قبل از عید، خانواده داماد عیدی عروس را که شامل انواع پوشاک میباشد به خانۀ وی می برد، درروزعید نیز خانوادۀ عروس علاوه بر اهدای لباس وکفش، تعداد زیادی غله پُخته و تزیین شده را به داماد هدیه می دهد تا در مسابقه غله جنگی شرکت کند.
غله جنگی مسابقه ای است که دو شرکت کننده با کوبیدن سر دو غله/تخم مرغ به یکدیگر باعث شکسته شدن غله رقیب می شوند که در آن صورت صاحب غله سالم، پیروز خواهد بود.
داماد مکلف است با شرکت در مراسم غله جنگی، پیروزمندانه به خانۀ عروس بازگردد و غله های شکسته را تحویل دهد.
بزرگان می گویند پیش از این در بامیان کسی که اول، ماه نو، را می دید به فاتح میدان جنگ شباهت داشتند، با غرور و سربلندی از قله کوه پایین می آمدند و برای دیگران تعریف می کردند که چگونه ماه را دیده اند از این رو نام آنها تا یک سال دیگر بر سر زبان ها بود.
به گفته این بزرگان پس از رویت ماه، شور و هلهله آغاز می شد، همه آن شب را به عنوان عید زنده ها با تهیه قوروتی، آبجوشک و یا شیربرنج جشن می گرفتند.
بر اساس آداب و رسوم بامیانی ها شب قبل از عید فطر روز عید مرده هاست که در آن شب زنان ، حلوا، سمنک (سمنو)، نان مالیده، زاله گگ، دلده و پلو تهیه و به عنوان نذری توزیع می کنند.
مراسم عید مرده ها به این ترتیب است که وقت اذان شام پس از تهیه حلوا روبه قبله در مقابل آن می نشینند و با طلب آمرزش برای اموات، فراوانی، نعمت را آرزو می کنند.
مردان روستا نیز شب عید همراه کودکان با مقداری غذا در خانه بزرگ روستا جمع می شوند، پس از صرف غذا سوره مبارکه یاسین می خوانند و برای مسافران دعا می کنند.
منبع: ایرنا